کرمهای کوچک خاکی به نام نماتد معمولاً از باکتریها یا جلبکها تغذیه میکنند و دهانهای ریزی متناسب با رژیم غذایی خود دارند. اما به یک بچه نماتد مقداری قارچ بدهید و اندازه دهانش می تواند دو برابر شود – به او توانایی آدمخواری همراهانش را می دهد.
این همان چیزی است که رالف سامر در مؤسسه زیستشناسی ماکس پلانک در توبینگن آلمان و همکارانش هنگام مطالعه روی توسعه کرم نماتد درنده خاک دریافتند. آلودیپلوگاستر سوداوسی. زمانی که کرم های جوان روی آن بزرگ شدند پنی سیلیوم قارچ و پنیر، برخی از آنها به آدمخوارهایی با دهان بزرگ تبدیل شدند. او میگوید: «ما غرق شدیم.
این تیم از اشکال دیگر دهان یافت شده در این گونه که از رژیمهای غذایی مختلف ناشی میشوند، میدانستند – نماتدهایی که از باکتریها تغذیه میکنند دهان باریکی دارند و آنهایی که گونههای نماتد را بسیار کوچکتر از خودشان میخورند، دهانشان کمی پهنتر است. اما این نوع شدید، که محققان آن را “تراتوستوماتوز” یا “Te morph” نامیدند، قبلاً مستند نشده بود.
زمانی که سامر و همکارانش ژنتیک زیربنایی این اشکال مختلف دهان را بررسی کردند، متوجه شدند که هر سه توسط یک ژن سولفاتاز کنترل میشوند. اما به نظر می رسد که فعالیت آن فقط منجر به یک هیولا و شکاف در آن می شود A. sudhausi. سامر میگوید مجموعه کامل دستورالعملهای ژنتیکی این گونه اخیراً در تکامل آن تکرار شده است، بنابراین این امکان وجود دارد که دو برابر شدن جفتهای ژنی منشاء دهان عظیم نماتد را تسهیل کند.
یک رژیم غذایی قارچی دارای مواد مغذی کم است، و این تیم شکلهای Tee بیشتری را در شرایط با تراکم بالا پیدا کردند، بنابراین محققان فکر میکنند شکل Te و عادت آدمخواری همراه آن میتواند به عنوان پاسخی به استرسهای گرسنگی و ازدحام جمعیت تکامل یافته باشد.
نیکلاس لویس از دانشگاه ایندیانا خاطرنشان می کند که ما شاهد یک پدیده مشابه در برخی گونه های دیگر هستیم. بهعنوان مثال، لویس میگوید، قورباغههای وزغهای پای اسپاد و برخی سمندرها بسته به شرایط محیطی میتوانند به گوشتخواران آدمخوار تبدیل شوند.
اما حتی در چنین مواردی، حیوانات اغلب از خوردن خویشاوندان خود اجتناب می کنند. نماتدها تبعیض قائل نمی شوند و همسایگان ژنتیکی یکسان را خواهند بلعید – لویس می گوید یک “یافته خیره کننده” که ممکن است به استراتژی توسعه “واقعاً ناامید کننده” اشاره کند.
لویس میگوید: «این کشف… من را به این فکر میاندازد که چقدر در طبیعت تنوع بیشتری نسبت به آنچه میبینیم وجود دارد. چه تعداد «هیولا» پنهان دیگر در آنجا منتظرند تا تحت شرایط محیطی مناسب پیدا شوند؟»
موضوعات: