انفجار پرتو گامای عجیب و غریب ممکن است از برخورد بین دو ستاره مرده باشد

درخشش عجیب پرتوهای گاما از فضا، ایده‌های ما را در مورد برخورد ستاره‌ها تغییر می‌دهد. به نظر می رسد این انفجار پرتو گاما (GRB) از برخورد دو ستاره در نزدیکی مرکز یک کهکشان قدیمی به وجود آمده است، که منشأ بسیار متفاوتی با رویدادهای دیگر مانند آن دارد.

دو نوع GRB وجود دارد: GRB های کوتاه که دو ثانیه یا کمتر دوام دارند و انواع طولانی. به طور کلی تصور می شود که GRB های بلند زمانی رخ می دهند که یک ستاره عظیم در یک ابرنواختر منفجر شود، در حالی که به نظر می رسد اکثر GRB های کوتاه از ستاره های نوترونی دوتایی – اجساد ستاره ای فوق العاده متراکم – که با هم برخورد می کنند، می آیند.

ستاره مورد بحث، به نام GRB191019A، یک GRB طولانی بود، اما با این وجود به نظر می رسد که از برخورد دو ستاره مرده، یا احتمالاً یک ستاره و یک سیاهچاله آمده است.

آنیا نوجنت از دانشگاه نورث وسترن در ایلینوی و همکارانش از داده های شش رصدخانه برای کاوش در جزئیات انفجار قدرتمندی استفاده کردند که در سال 2019 رخ داد و کمی بیش از یک دقیقه طول کشید. آنها دریافتند که این انفجار از نزدیک به مرکز کهکشانی در فاصله 3.3 میلیارد سال نوری از ما رخ داده است، اما هیچ اشاره ای از ابرنواختر که انتظار می رود برای یک GRB طولانی مورد نیاز باشد، مشاهده نکردند.

این ابرنواخترها در کهکشان های جوان و فعال رایج ترند، اما این کهکشان بسیار قدیمی است. اکثر ستاره های پرجرم آن قبلاً مرحله اصلی زندگی خود را گذرانده و به ستاره های نوترونی، کوتوله های سفید و سیاه چاله ها تبدیل شده اند. از آنجایی که GRB191019A از بسیار نزدیک به مرکز کهکشان خود آمده است، جایی که آن اجساد ستاره‌ای به وفور به اطراف می‌چرخند، محققان دریافتند که به احتمال زیاد دو تا از آنها برای ایجاد این انفجار تشعشع با هم برخورد کرده‌اند.

نوجنت می‌گوید: ما هرگز چنین شواهد ملموسی از برخورد دو ستاره در این نوع محیط ندیده بودیم. او می‌گوید: «با ستاره‌های نوترونی دوتایی، ما فکر می‌کنیم که با هم متولد می‌شوند، با هم می‌میرند و در نهایت با هم ادغام می‌شوند. این اولین شواهد رصدی ما است که نشان می‌دهد این ستاره‌ها با هم به دنیا نیامده‌اند: آنها به دنیا آمدند، مردند و در نهایت در هنگام مرگ یکدیگر را پیدا کردند.»

اما هنوز گیج کننده است که چگونه یکی از این برخوردهای ستاره ای می تواند یک دقیقه کامل تابش به جای شعله ور شدن سریع معمولی GRB های کوتاه تولید کند.

نوجنت می‌گوید: «این ایده که GRB‌های طولانی می‌توانند از ادغام به وجود بیایند، واقعاً ستاره‌شناسان زیادی را به دنبال یک حلقه می‌اندازد – ما هنوز باید بفهمیم که چگونه می‌توانیم حتی این میزان انتشار را دریافت کنیم.» این تیم امیدوار است که پیدا کردن GRB های بیشتری مانند این بتواند به کشف راز کمک کند.